Detektyw – najważniejsze informacje na temat zawodu

Detektyw – najważniejsze informacje na temat zawodu – detektyw to osoba, która wbrew obiegowej opinii Polaków, nie ma wcale dużych uprawnień. W dzisiejszym artykule opisujemy, kim dokładnie jest adwokat oraz co należy zrobić, aby móc wykonywać usługi detektywistyczne. 

Detektyw – co trzeba zrobić, aby móc wykonywać ten zawód? 

W naszym kraju dokładne wytyczne dotyczące tego, kto może wykonywać zawód detektywa, określa polska ustawa. W 2001 roku polski Sejm uchwalił Ustawę o usługach detektywistycznych. Od tej pory ustawę tą wielokrotnie nowelizowano, jednak jej najważniejsze założenia są cały czas takie same. A jak wskazują wszyscy eksperci z branży detektywistycznej, są one bardzo rygorystyczne wobec wszystkich prywatnych detektywów. 

Polska ustawa o usługach detektywistycznych mówi, iż detektyw to osoba, której w zasadzie nie przysługują żadne dodatkowe uprawnienia niż zwykłym, przeciętnym obywatelom. Oznacza to, iż detektyw może tylko uzyskiwać informacje od osób fizycznych, przedsiębiorstw oraz instytucji publicznych (samorządowych i rządowych). Ponadto, detektywowi przysługuje także prawo do przetwarzania danych osobowych zebranych w trakcie prowadzenia sprawy, które zostały zdobyte bez zgody tych osób. 

Powyżej opisane uprawnienia są jedynymi, które przysługują detektywom. Od razu rzuca się w oczy fakt, iż zwyczajne osoby prywatne także mogą pozyskiwać informacje od osób prywatnych. Polskie prawo zabrania detektywom korzystania z jakichkolwiek środków, które nie są dostępne dla “szarego Kowalskiego”. Zakładanie podsłuchów czy inne działania śledcze są zatem teoretycznie surowo zabronione dla polskich detektywów. A jak wiemy, rzeczywistość jest zupełnie inne. Kto zdecydowałby się na skorzystanie z usług detektywa, który mógłby nam zaproponować wyłącznie takie usługi, o których jest mowa w ustawie? 

W ustawie o usługach detektywistycznych jest również mowa o wielu obowiązkach, które dotyczą detektywów. Mowa tutaj przede wszystkim o zasadach etyki zawodowej, których muszą przestrzegać osoby wykonujące ten zawodów. Żaden detektyw jednocześnie ma zakaz korzystania z metod oraz środków technicznych, które są zastrzeżone dla służb. Wszyscy detektywi mają także obowiązek sporządzania każdorazowo umów ze swoimi klientami oraz tworzenia raportów. Detektyw musi mieć również zawsze przy sobie licencję oraz okazywać ją na żądanie każdej osoby. 

Czy zdobywanie licencji detektywa się opłaca?

Wiele osób zada sobie teraz z pewnością pytanie, czy zdobywanie licencji detektywa ma w ogóle jakikolwiek sens. Jeśli na jej podstawie nie uzyskuje się jakichkolwiek dodatkowych uprawnień, po co zatem zadawać sobie trud? Może da się zignorować ten wymóg i działać jako “detektyw na szaro”? Okazuje się, że polska ustawa o usługach detektywistycznych na takich cwaniaków również ma rozwiązanie. Zawarty jest w niej przepis karny, który mówi o tym, iż każda osoba, która “realizuje działalność polegającą na usługach detektywistycznych bez wymaganego wpisu do rejestru, może być objęta karą grzywny, ograniczenia wolności bądź pozbawienia wolności do 2 lat”. 

Powyższy zapis ustawy bardzo skutecznie może odstraszać potencjalnych detektywów od świadczenia swoich usług na szaro. Podszywanie się pod detektywa jest uznawane przez polskie prawo za przestępstwo, za które grożą surowe konsekwencje prawne. 

Co trzeba zrobić, aby móc wykonywać zawód detektywa?

Od jakiegoś czasu polski ustawodawca uprościł zasady pozwalające na ubieganie się o uzyskanie licencji detektywa. Zniknął wymóg zdawania egzaminu państwowego, który według wielu kandydatów na detektywów był bardzo trudny. W chwili obecnej do uzyskania licencji detektywa uprawnione są osoby, które spełniają niżej opisane warunki:

• posiadanie polskiego obywatelstwa, 
• wiek minimum 21 lat, 
• posiadanie wykształcenia średniego, 
• brak postępowania karnego, które potoczyłoby się przeciwko kandydatowi na detektywa, 
• kandydat na detektywa nie mógł być skazany prawomocnie ani dyscyplinarnie wyrzucony ze służb mundurowych.

Każdy kandydat na detektywa musi również pochwalić się optymalną zdolnością psychiczną do wykonywania takiej pracy. Aby to udowodnić, należy dostarczyć stosowne zaświadczenie lekarskie. Aby świadczyć usługi detektywistyczne, trzeba także posiadać prawidłową opinię wystawioną przez komendanta powiatowego policji oraz odbyć szkolenie dotyczące ochrony danych osobowych, informacji niejawnych, przepisów prawa regulujących zawód detektywa a także zasad prowadzenia działalności gospodarczej dotyczącej usług detektywistycznych. 

Gdy spełnimy wszystkie powyżej opisane warunki, możemy uzyskać licencję od Komendanta Wojewódzkiego Policji. Razem z licencją, nowy detektyw trafia również do specjalnego rejestru detektywów, który prowadzony jest przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Z roku na rok znacząco wzrasta liczba licencji przyznanych detektywom. W 2012 roku wydano ich zaledwie 49, zaś w 2015 roku aż 532. Tak znaczący przyrost liczby licencji wiązał się oczywiście z deregulacją zawodu detektywa. Dzięki deregulacji o wiele większa liczba osób może świadczyć usługi detektywistyczne.